کاربرد روش بهینه سازی سیمپلکس و طرح فاکتوریل در برخی از مسائل شیمی

روش سیمپلکس اصلاح شده (ms) برای محاسبه ثابتهای تشکیل واکنشهای تشکیل کمپلکس برخی از اترهای تاجی با یون هیدرونیوم و تعدادی از یونهای فلزات قلیائی خاکی در بعضی حلالهای غیر مایی بکار گرفته شده است . بدین منظور، داده های طیف سنجی رزنانس مغناطیسی هسته و هدایت سنجی به معادلات غیرخطی مناسب برازش شده و مقادیر ثابت تشکیل و هدایت اکیوالان حد یا جابجائی شیمیائی حد محاسبه شده اند. نتایج این مطالعه در تطابق بسیار خوب با نتایج حاصل از دیگر الگوریتمهای برازش خم غیر خطی می باشد، آنالیز شک خط داده های دینامیکی nmr با استفاده از روش سیمپلکس اصلاح شده برای بدست آوردن زمان عمر اندرکنش t برای کمپلکس شدن 18-crown-6 و یونهای فلزات قلیایی خاکی در برخی از حلالهای غیرمائی انجام گردید. بدین منظور، معادله اصلاح شده bloch مورد استفاده قرار گرفت و بین 4 تا 6 پارامتر مجهول برازش شده اند . نتایج بسیار خوب بوده و مجموع مربعات خطاها قابل قبول می باشند. روش سیمپلکس فوق اصلاح شده (sms) برای بهینه سازی برخی از پارامترهای موثر در تجزیه تزریقی جریان (fta) برای تعیین ید با نشاسته مورد استفاده قرار گرفته است . حاصل ضرب ضریب همبستگی و شیب خط (حساسیت) منحنی کالیبراسیون به عنوان تابع هدف برای بهینه سازی درنظر گرفته شده است . در این مورد پارامترهای سرعت جریان و اندازه نمونه بهینه شده اند. طرح فاکتوریل کامل برای مطالعه اثرات برخی از گونه های مزاحم در طیف سنجی اتمی شعله بکار گرفته شده است . در این مورد، روش مذکور برای مطالعه اثرات آلومینیوم، لیتیم و زیرکونیم بر روی جذب اتمی منیزیم در شعله و اثرات آلومینیوم، سولفات و فسفات بر روی نشر اتمی استرانسیم در شعله مورد استفاده قرار گرفته است . یک سری محلول مطابق با طرح فاکتوریل کامل تهیه و نتایج جذب یا نشر برای استخراج نتایج مزاحمتها مورد استفاده قرار گرفته است . با بکارگیری ضرایب معادلات رگراسیون، میزان اندرکنش های مختلف ارزیابی شده است . نتایج بدست آمده حاکی از مزاحمتهای جدی آلومینیوم، زیرکونیم، آلومینیوم - لیتیم و آلومینیوم - زیرکونیم (به صورت اندرکنشی توام) بر روی جذب منیزیم و نیز مزاحمتهای آلومینیوم، فسفات ، سولفات ، آلومینیوم - فسفات و آلومینیوم - سولفات بر روی نشر استرانسیم می باشد. توانایی طرح فاکتوریل برای تجزیه چند جزئی مخلوطی از مس ، کبالت ، نیکل و کرم توسط طیف سنجی مرئی و مخلوطی از ارتوگزیلن، متاگزیلن، پاراگزیلن و تولوئن بوسیله طیف سنجی ماوراءبنفش نشان داده شده است . معادلات حاصله در دسته های ترکیبی مختلف از طول موجها برای رسیدن به کمترین خطا در غلظت اجزای فوق الذکر حل شده اند. نتایج تجزیه مخلوط مس ، کبالت ، نیکل و کرم تطابق بسیار خوبی بین غلظتهای تجربی و محاسبه ای نشان می دهند. در مورد مخلوط گزیلن ها و تولوئن، نیز نتایج محاسبه شده با غلظتهای تجربی بخوبی تطبیق می کنند.